De kracht van handen

Ze vouwen om te bidden
Ze strelen bij beminnen
Ze wijzen de weg
Ze helpen bij pech
Ze wuiven om te groeten
Ze schudden bij ontmoeten
Ze schrijven hoe het gaat
Ze wrijven bij smaad
Ze tasten in het duister
Ze klappen bij luister
Ze verdienen ons brood
Ze rusten bij de dood

De hand is een lichaamsdeel met een grote symbolische lading. Handafdrukken komen al voor in de grotschilderingen van Europa, Australië en Zuid-Amerika. In de islam hebben de vijf vingers van de hand ieder een andere betekenis: geloofsverkondiging, gebed, pelgrimage, vasten en liefdadigheid. Het gelukbrengende ‘handje van Fatima’ is een geliefd amulet in de islamitische wereld. In de symbolentaal heeft de rechterhand mee
stal een positieve betekenis. Handen die in de mouw bedekt of verborgen zijn, verwijzen naar het antieke gebruik om de handen uit eerbied te verhullen in aanwezigheid van de heerser. De witte magie wordt aan de rechterhand toebedacht en de zwarte magie aan de linkerhand. Gevouwen of opgeheven handen symboliseren het gebed, bepaalde vingergebaren eed en zegen. In de vrijmetselarij vormden ineengeslagen handen de ‘broederketen’. Ze komen veel voor in wapens en op zegels. In de wapenkunst van de Renaissance hadden de handen de volgende betekenissen: kracht, trouw, ijver, onschuld en eenheid.

Maar wat betekenen handen voor mij? Voor mij staan handen voor bescherming, communicatie, samenwerking en kracht.

Handen staan voor bescherming
“Iemand de hand boven het hoofd houden”
“Voor iemand je hand in het vuur steken”

Vroeger, als ik gevallen was. Als ik verdrietig, bang of boos was. Niets gaf mij dan zoveel troost als de liefdevolle handen van mijn moeder. Een kriebeltje in mijn nek, een knuffel of een aai over mijn bol.
Ik denk hierbij aan het één moment in het bijzonder. Een tuimelpartij van mijn fiets. Ik was 12. Met een gebroken pols zittend bij de eerste hulp van het Radboud ziekenhuis in Nijmegen. “We zijn bang dat uw dochters pols gezet moet worden mevrouw”. Ik weet nog hoeveel pijn ik had, maar vooral hoe bang ik was.
Op een koude tafel mocht ik gaan zitten. Mama kwam bij me zitten en pakte mijn ongebroken hand. Als je pijn hebt mag je heel hard in mijn hand knijpen zei ze. Jeetje wat was ik blij dat zij daar was. Dat ze mijn hand vast hield en dat ik erin mocht knijpen. Ik kan me niet voorstellen hoe eenzaam ik me gevoeld zou hebben zonder de hand van mijn moeder daar.

Handen staan voor communicatie
“met handen en voeten spreken”

Spreken en het maken van handgebaren zijn nauw met elkaar verbonden. Probeer maar eens een half uur te praten zonder daarbij je handen te bewegen, bijna onmogelijk. Je handen bewegen automatisch mee in het ritme van je spraak, haperen als je een stilte laat vallen en maken grotere bewegingen als je meer nadruk wilt leggen. Soms kun je met handgebaren gemakkelijker informatie uitdrukken dan met woorden, door bijvoorbeeld de grootte of de vorm van iets uit te beelden. Als je dan tegelijk praat en handgebaren maakt, komt de betekenis van wat je zegt beter over op degene die luistert.

Handen geven bovendien de mogelijkheid tot communiceren voor mensen die niet kunnen horen of praten.Gebarentaal is niet gebonden aan dialecten of zelfs landsgrenzen. Mensen die gebarentaal kunnen, spreken moeiteloos met Fransen, Duitsers of Engelsen. Zonder hiervoor ooit boven een tekstboek gehangen te hebben of een pijnlijk slechte mondelinge testen af te leggen. Vreselijk bijzonder vind ik dat.

Handen staan voor samenwerking
“Alle handen aan dek”
“Handen ineen slaan”
“Iemand zijn rechterhand zijn”
“Velen handen maken licht werk”

Handen als symbool van kracht, samenwerking, verbinding. In je eentje kun je veel, maar door de handen ineen te slaan ontstaat er vaak nog een krachtiger resultaat.

Door actieve participatie ontstaan daadwerkelijke verbindingen tussen hoofd, hart en … handen. Tussen denken, voelen en hand-elen. Onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zonder handen geen actie. Zonder handen geen samenwerking. Zonder handen geen verbondenheid. Vele handen maken licht werk!

Handen staan voor kracht
Ook associeer ik handen met kracht. Diegene die wint met “handje drukken” is de sterkste.  Ik moet denken aan een bijzondere foto die ik tegen kwam op een expositie in Boijmans van Beuningen. Het is een afdruk van de gehavende handen van beroemd bokser Cor Eversteijn. Op de foto is goed te zien dat zijn carrière als vechter duidelijk sporen hebben nagelaten. In deze foto vertellen zijn handen het verhaal. Prachtig.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tot slot laten handen afdrukken achter. Dit gevoel krijg ik van de onderstaande foto. En dat willen uiteindelijk allemaal. Onze afdruk achterlaten op deze wereld.

 Reneé was here….